EPİAŞ GİP NEDİR?

EPİAŞ Güniçi İşlem Piyasası (GİP), Dengeleme Güç Piyasası ile birlikte çalışmaktadır. Dengesizlikleri azaltma amacıyla işlem yapılan alternatif piyasadır.  Alınan veya satılan elektrik net duruma bakılarak, gerçek zamana gelindiğinde üretilmesi veya tüketilmesi gerekmektedir. Fiziki teslimat zamanından bir saat öncesine kadar alım ve satım işlemi gerçekleştirilebilmektedir.

Gün İçi Piyasasına Neden İhtiyaç Duyulmaktadır?

GİP, sistem işletmecisi, piyasa işletmecisi ve piyasa katılımcıları için faydaları bulunmaktadır. Gün İçi Piyasası, Gün Öncesi Piyasası sonrası oluşan bozuklukları gidermektedir. İletim sisteminin güvenliğine artırmaktadır. Bir başka deyişle, piyasa katılımcılarının dengesizliklerinin azaltılmasını sağlamaktadır. Bu sistem ile daha dengeli hal kazanmaktadır. GİP, alınan elektriğin daha yüksek bir fiyattan satılmasını ve satılan elektriğin daha uygun bir fiyatla alınması imkânı sağlayarak, enerji ticaretinin önünü açmaktadır.

Gün İçi Piyasa Esasları Nelerdir?

EPİAŞ GİP, GÖP’te olduğu gibi portföy bazlı olmaktadır. Bir piyasa katılımcısının çeşitli üretim santralleri veya serbest tüketici kaydı olabilmektedir. Satış işlemleri organizasyon bazında yapılmaktadır. Organizasyonlar, portföyündeki üretim ve tüketim dengesini dikkate almalıdır.

• Gün içi piyasasında 7/24 saat işlem gerçekleştirilir.

• Alış ve satış tekliflerinin eşleşmesi anlık olmaktadır.

• Sunulan her teklif, milisaniyeler içerisinde eşleşmektedir

• İşlemler saatlik bazda gerçekleştirilir. Gün içi piyasası günü 00:00’da başlayıp ertesi gün 00:00’da sona erer.

• Gün içi piyasası kapı kapanış zamanı fiziksel teslimatın bir saat öncesidir. Gün içi piyasasındaki işlemler gün içi piyasası kapı kapanış zamanına kadar herhangi bir anda gerçekleşebilir.

• Teklif miktarlarının birimi Lottur. Teklif fiyatlarının birimi ise Türk lirası MWh cinsindendir. 1 MWh, 10 Lot’a eşit olmaktadır.

• Gün İçi Piyasası katılımcısı olmak için öncelikle piyasa katılım anlaşması imzalanması gerekmektedir.

• Gün içi piyasasında eşleşmeler; tekliflerin, teklif defterinde yer aldıktan hemen sonra eşleşebileceği ve ticari işlemin gerçekleşebileceği sürekli ticaret yöntemi ile gerçekleşir.

• Gün içi piyasası katılımcıları, bir sonraki gün için gün içi piyasası tekliflerini her gün saat 18:00’den başlayarak gün içi piyasası kapı kapanış zamanına kadar PYS aracılığıyla Piyasa İşletmecisine bildirir.

• Gün içi piyasası teklifleri için fiyat alt limiti 0 TL/MWh’tir.

• Saatlik ve blok teklif olmak üzere iki teklif tipi vardır. Saatlik kontratlar için sunulan teklifler bölünebilir, blok kontratlar için sunulan teklifler ise bölünemez.

• Katılımcılar, teklife ilişkin olarak bitiş zamanı belirleyebilir, tamamını eşle veya yok et seçeneğini ya da olanı eşle ve yok et seçeneğini kullanabilir. Tamamını eşle veya yok et seçeneğinin kullanılması durumunda teklif, teklif defterinde yer almadan, sunulduğu anda tamamen eşleşir veya yok edilir. Olanı eşle ve yok et seçeneğinin kullanılması durumunda teklif, teklif defterinde yer almadan, sunulduğu anda uygun olan mevcut tekliflerle eşleşir ve yok edilir. Katılımcıların, teklife ilişkin olarak bitiş zamanı belirlememesi, tamamını eşle veya yok et seçeneğini ya da olanı eşle ve yok et seçeneğini kullanmaması durumunda, teklifler ilgili kontratın kapı kapanış zamanına kadar geçerli olur.

• Daha iyi fiyat, satış tekliflerinde daha düşük fiyatı, alış tekliflerinde ise daha yüksek fiyatı ifade eder.

• Aynı saatlik kontrat için eşit veya daha iyi fiyata sahip saatlik karşı tekliflerin olması durumunda:

• Karşı teklif eşit miktarda ise tamamen eşleşme,

• Karşı teklif eşit miktarlı değil ise eşleşme miktarı en düşük miktarlı teklifin miktarına eşit olacak şekilde kısmen eşleşme,

• Aynı blok kontrat için eşit miktarlı ve eşit veya daha iyi fiyata sahip karşı tekliflerin olması durumunda tamamen eşleşme gerçekleştirilir.

• Gerçekleşen işlemin fiyatı, teklif defterine önce girilen teklifin fiyatıdır.